Ścieżka zabytków i dziedzictwa kultury
Ścieżka dziedzictwa kultury słynie z wielu atrakcji turystycznych. Na szczególną uwagę zasługują: rynek z imponującym ratuszem, Dom Solny z 1511 roku, barokowa fontanna, dawny Klasztor franciszkanów oraz Baszta Rzeźnicza ze słynnym zegarem kwiatowym. Miejscem, które warto odwiedzić jest również wieża Kościóła Św. Jana, z przepięknym widokiem na miasto, na którą prowadzi 266 schodów. Największym skarbem miasta jest „Wielkie Płótno Wielkopostne” z 1472 r., które można podziwiać w Muzeum Kościoła Św. Krzyża oraz „ Małe Płótno Wielkopostne” z 1573 r., jedyne płótno typu Arma Christi w Niemczech, które znajduje się w Klasztorze franciszkanów.
Aplikacja ścieżki dziedzictwa kultury została stworzona w ramach małego projektu Unii Europejskiej. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Program INTERREG V A / 2014-2020
W lipcu 2017 r. pojawiła się nowa aplikacja: Ścieżka Dziedzictwa Kultury miasta Zittau. Aplikacja została opracowana we współpracy z miastem Hrádek nad Nisou i Euroregionem Neisse-Nisa-Nysa. Powstała, aby odwiedzający Ścieżkę zabytków i dziedzictwa kultury na swoich smartphonach lub tabletach mogli odtworzyć poszczególne etapy ścieżki oraz dowiedzieć się więcej na ich temat.
Aplikacja jest dostępna pod adresem URL: www.zittau-tour.de i może być używana w języku niemieckim i czeskim.
Aplikacja została stworzona w ramach małego projektu Unii Europejskiej. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Program INTERREG V A / 2014-2020.
Głownym elementem architektonicznym centrum miasta jest ratusz wybudowany w latach 1840-1845 przez miejskiego architekta Carla Augusta Schramma. Stylem nawiązuje do włoskiego "Palazzo grande" z okresu renesansu, ale zawiera także klasycystyczne formy. Figurki z piaskowca znajdujące się na portalu przedstawiają Temidę, z kodeksem w ręce - symbol sprawiedliwości oraz Zofię, z księgą, pochodnią i sową - symbol mądrości.
Pod budynkiem z lat 1843/44 znajduje się piwnica z pięknym gotyckim sklepieniem pochodzącym z XIV wieku. Portal znajdujący się na ulicy Johannisstraße powstał prawdopodobnie w 1600 roku.
Była piwiarnia z gotycką piwnicą, jedna z najstarszych gospód w mieście. Po przebudowie w XX wieku, fasada domu została bogato ozdobiona płaskorzeźbami.
Dom mieszczański o ponadregionalnym znaczeniu, wybudowany w stylu wczesnego baroku w 1689 r. przez ówczesnego najbogatszego kupca w Zittau Andreasa Noacka.
Historia apteki miejskiej siega 1519 r. Barokowy dom mieszczański, z cennymi wykuszami wybudowano w 1707 r., a po pożarze miasta w 1757 r. ponownie odbudowano.
Budynek ten to okazała budowla barokowa wybudowana w 1710 r. z cennym portalem z piaskowca. Pierwotnie był to jeden z najstarszych i najlepszych hoteli w mieście.
Wystawny późnobarokowy dom mieszczański wybudowany w 1767 r. Dnia 13.8.1813 r. nocował tutaj Napoleon.
Domy mieszczańskie z XVI-XIX wieku. W centralnej części znajdują się średniowieczne sklepione piwnice, wielokrotnie przebudowywane i poszerzane.
Targ 21 z barokową fasadą przebudowano na sklep w stylu drezdeńskiego neobaroku. Targ 23 "Biały anioł" posiada fasadę z wykuszami z XVII wieku.
Po zachodniej stronie rynku znajduje się Stary Sąd Miejski. Najstarszy barokowy budynek Górnych Łużyc z rozdzieleniem lizeniowym (wąskie, pionowe panele ścienne) i pięknym portalem z łamanym szczytem w 1678 roku przebudowano na dom mieszkalny burmistrza Johanna Philippa Stolla. Po 1757 roku budynek służył jako ratusz, natomiast po przebudowie od 1850 r. jako Sąd Rejonowy, z tym, że część przy ulicy Brunnenstraße była więzieniem.
Fontanna Mars - nazywana również Fontanną Roland - wybudowana w renesansowym stylu w 1585 r. jako symbol handlu, rzemiosła i przemysłu. Owoce, kłosy oraz czułenko tkackie symbolizują źródło bogactwa Zittau.
Sztuka na budynku. Dom mieszkalny z lat osiemdziesiątych XX wieku, w latach 2009/2010 ozdobiony przez berlińskiego artystę Sergeja Alexandra Dotta.
Dom pana Dornspacha to drogocenny renesansowy budynek z 1553 r., wzniesiony przez burmistrza N. v. Dornspacha i zamieszkały przez niego do 1580 r. W 1680 r. dom kupił Christian Weise i napisał tu większość swoich sztuk teatralnych.
Kościół Św. Jana pojawia się w dokumentach piśmiennych pierwszy raz w 1291 r. jako Kościół pod wezwaniem Jana Chrzciciela. Jest to główne dzieło sakralne Karla Friedricha Schinkela. W 1757 r. Kościół padł ofiarą pożaru. Odbudowa trwała 80 lat. W 1837 r. został ostatecznie dokończony z wykorzystaniem starszych wież i murów obwodowych jako klasycystyczny Kościół.
Na placu przy Kościele Św. Jana znajduje się były cmentarz Św. Jana z grobowcem burmistrzów Nikolausa von Dornspacha oraz Prokopa Naso.
Uroczyście otwarte w 1586 r. jako łacińska szkoła, ufundowana przez burmistrza Nikolausa von Dornspracha, który wspierał humanistyczny kierunek kształcenia w Zittau. Renesansowa budowla starego gimnazjum należy do najstarszych budynków gimnazjalnych w Niemczech.
Jest to rokokowy budynek starego domu handlowego, który wybudował kupiec Prieber w 1770 r. Jest to budyneki w stylu rokoko, wybudowany w 1770 r. przez kupca Priebera. Dawny dom handlowy. Wart uwagi jest bogato zdobiony portal obramowany dwoma pilastrami. Nad okazałymi drzwiami znajduje się daleko wysunięty balkon z kutą balustradą. Na środku balustrady widnieje złota kotwica z krzyżem i monogramem, która symbolizuje zamorskie kontakty handlowe.
Kupiec Heinrich Grätz wybudował ten dom dla swojego syna w latach 1710-1717. Fasada z okazałą brmą należy do najładniejszych i najbardziej zdobionych w mieście.
W miejscu dzisiejszego Koscioła Weberkirche do połowy XV wieku stała drewniana kapliczka, która pierwotnie stanowiła częśc bramy Webertor. Pod koniec XV wieku Kościół odnowiono w gotyckim stylu.
Wąska kolumna koryncka z połowy XIX wieku, z małym zbiornikiem i miedzianą rurą na cokole przypomina wyschnięte miejskie źródło (mineralne), z którego w latach ok. 1600 r. rozwożono wodę do okolicznych miast, a nawet do Czech.
Jeden z najstarszych niemieckich krytych basenów, wzniesiony w latach 1871-1874 w późnoklasycystycznycm stylu przez miejskiego architekta Emila Trummlera. W latach 2001-2009 przebudowany na nowoczesny basen pływacki i relaksacyjny z przestronnym i bardzo nowoczesnym centrum spa.
Kolumna konstutucji to pamiatka pierwszej saksońskiej konstytucji z 1831 r., jest to jedyna taka kolumna w Saksonii, która zachowała się do dziś.
Reprezentacyjna budowla szkoły w klasycystycznym stylu, wzniesiona w latach 1869-1871 przez miejskiego architekta Emila Trummlera. Do powstania budynku przyczynił się król Johann, dlatego nazwano go " Johanneum". Wykonany z miedzi, pozłacany anioł znajdujący się na 56 metrowej wieży pochodzi z bramy Webertor.
Dom mieszkalny i biurowiec fabrykanta włókienniczego Heinricha Ferdinanda Waentiga, wybudowany w 1853 r.
Aż do 1864 r. woda pitna w mieście Zittau pochodziła ze studni i była rozprowadzana drewnianym rurociągiem. Kiedy w połowie XIX wieku częściowo zawiodło zaopatrzenie w wodę, wybudowano dwunastokątną wieżę ciśnień z kutym, kopułowym dachem. Klejnotem wieży ciśnień jest potężna artystycznie wykonana rzeźba lwa. Pierwotnie lew zdobił bramę Webertor, którą rozebrano w 1828 r.
Budynek dworca kolejowego pochodzi z 1859 r., został zbudowany z neogotyckich elementów. Obok dworca znajduje się mały dworzec kolei wąskotorowej który powstał w latach 1911-1912.
Cenny neogotycki Kościół, z 71 metrową wieżą, wybudowany w latach 1883-1890 przez architekta miejskiego Herrmanna Knothe-Seecka. Organy z 1890 r. wykonano w drezdeńskich zakładach organowych Jehmlich. Drogocenne witraże okienne powstały w "Królewskim saksońskim nadwornym warsztacie malowideł na szkle" Türcke i Schlein w Zittau.
Pomimo wielu ulepszeń, również w zakresie ochrony przeciwpożarowej, w 1932 r. teatr spłonął. Został odbudowany w 1936 roku przez architektów Hermanna Alkera i Alfreda Hoppa jako nowoczesna technicznie budowla. Funkcjonalny budynek z kolumnadą posiada schody i rampę dojazdową. Nad widownią, jako ozdobę umieszczono żyrandol, który waży półtora tony. Szczególną uwagę zwrócono na potrzeby nowoczesnej technologii scenicznej, akustykę oraz wentylację. Wlatach 2008-2010 przeprowadzono rozległą rekonstrukcję i modernizację.
Przedmiejski dom barokowy wybudowany w 1752 r. , odrestaurowany w 1788r. Znajduje się na nim uroczy portal wejściowy. Na dziedzińcu mieści się budynek produkcyjny królewskiego saksońskiego warsztatu nadwornego witraży i malowideł na szkle Türcke i Schlein z 1898 r. Produkowano w nim nawet wielkie okna do Kościołów. W Zittau witraże z tego warsztatu znajdują się między innymi w ratuszu, Kościele Św. Jana i Kościele Marciackim.
Dom pana Hefftera ze szczytem o tej samej nazwie należy do kompleksu byłego klasztoru franciszkanów. Zachodnie skrzydło klasztoru wybudował radny z Bautzen, budowniczy Martin Pötsch z inicjatywy ówczesnego burmistrza Heinricha von Hefftera. W budynku znajduje się sala barokowa z kunstkamerą oraz zbiorem dzieł sztuki z 1709 r.
Budynki bylego klasztoru franciszkanów pochodzą z XV wieku. Warte uwagi jest wschodnie skrzydło z częścią Drogi Krzyżowej, które łączy się z kapitularzem. Na górnym piętrze zachowała się część z byłymi celami mnichów, które dzisiaj służą jako pomieszczenia wystawowe. Na dziedzińcu klasztoru około 1700 roku założono cmentarz dla bogatych mieszkańców Zittau.
Przed Muzeum Miejskim znajduje się jedna z najpiękniejszych fontann w Zittau, stworzona w 1679 r. przez Michaela Fröhlich.
Kościół jest byłym franciszkańskim kościołem klasztornym. W 1293 r. główny ołtarz poswięcono apostołom Piotrowi i Pawłowi, stąd też nazwa Kościół Piotra i Pawła (Petri-Pauli Kirche). Dwunawowa budowla Kościoła z bogato zdobionym portalem pochodzi z XIV-XV wieku. Do najcenniejszych elementów wyposażenia Kościoła należy ołtarz i ambona z lat 1668/1669, konfesjonał z pierwszej połowy XVII wieku oraz cenne organy.
Dom u zbiegu ulic Bautzner Straße i Kirchstraße jest jednym z najpiękniszych domów mieszczańskich w Zittau. Nazywany również "Stara Poczta" lub "Dom Bessera", pochodzi z 1745 roku. Budowniczym oraz właścicielem budynku był zasłużony kupiec Carl Christian Besser. W połowie XVIII wieku należał do najbogatszych i najbardziej aktywnych kupców w mieście, który wzmacniał oraz rozszerzał swoje kontakty handlowe z Anglią.
Cenny budynek szkoły w neogotyckim stylu, wybudowany w latach 1846-1848 przez architekta miejskiego Carla Augusta Schramma według wzoru Akademii Budowlanej Schinkela w Berlinie.
Willa powstała w latach 1889-1891. Została wzniesiona przez architekta Wilhelma Rudolfa Poppe na własne potrzeby. Wnętrze budynku jest bogato zdobione w stylu neorenesansowym. Nazwa "Hillerische Villa" pochodzi od nazwy Gustava Hillera (właściciela fabryki Phänomen Werke), który od 1899 r. był właścicielem willi. Spadkobiercy domu, który pozostał własnością rodziny, darowali budynek w 1993 r. centrum multikulturalnemu w Zittau. Stowarzyszenie Hillerische Villa e.V od 2009 r. zajmuje sie pracą społeczno-kulturalną na trójstyku.
Majestatyczny Kościół późnogotycki z gwieździstym sklepieniem wspartym na jednym filarze, wzniesiony ok 1400 r. . Jest klejnotem architektonicznym, od 1410 r. do dziś zachował swój pierwotny wygląd. Od 1999 r. w Muzeum Kościoła Św. Krzyża znajduje się największy skarb miasta Zittau, Wielkie Płótno Wielkopostne z 1472 roku.
Fontanna małego szlifierza znajduje się na przeciwko Kościoła Św. Krzyża. Jest ulubioną fontanną dzieci. Historia fontanny nie jest znana, jednak pierwsze wzmianki o niej pochodzą z około 1824 roku. Prawdopodobnie pracował tu szlifierz, dlatego mówiono o DOKOŃCZYĆ
Baszta rzeźnicza należy do ówczesnych najmocniejszych fortyfikacji miejskich, to jedna z 13 baszt wybudowana w latach 1513-1562. Nazwa budynku powstała z pewnościa dlatego, że w razie niebezpieczeństwa wojennego mężczyźni z cechu rzemieślnikówmieli za zadanie bronić wschodniej części murów miejskich.
Zegar kwiatowy znajduje się na południowej stronie Baszty rzeźników. Został wybudowany w 1907 r. z mechanimzu starego zegara wieżowego przez inspektora parku Grabowskiego i zegarmistrza Rödla. Trzy razy w roku na zegarze sadzi się ok. 4000 kwiatów. Zimą dekorację stanowią szyszki, gałązki i mech. Kuranty tworzy 21 miśnieńskich porcelanowych dzwonków, które w 1966 roku zostały podarowane miastu przez stowarzyszenie rzemieślników Zittau. W lecie można posłuchać znanych melodii, takich jak: "Das Oberlausitzlied" i "Am Brunnen vor dem Tore".
Jest to najstarszy Kościół w mieście Zittau, wybudowany w późnoromańsko-wczesnogotyckim stylu przejściowym. Czas budowy Kościoła nie jest dokładnie znany, ale pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1355 roku. Na cmentarzu znajdują się nagrobki z epoki renesansu oraz późniejszych.
Mała baszta jest wieżą obronną z połowy XVI wieku. Była częścią murów miejskich, znajdowała się w pobliżu Czeskiej Bramy.
W tym domu, 16.08.1795 r. narodził się Heinrich Marschner. Kompozytor w 1828 r. dokonał przełomu tworząc dzieła pt. "Wampir" oraz "Templariusz i Żydówka" w 1829 r. w teatrze miejskim w Lipsku. W 1831 roku został nadwornym kapelmistrzem opery w Hannowerze. Podczas pobytu w tym mieście powstało jego najwazniejsze dzieło "Hans Heiling", które miało stać się kluczowym dziełem niemieckiej opery romantycznej. W 1861 r. zmarł w Hannowerze.
Fontannę wybudowano w 1679 r. przed kuźnią miejską na Nowym Mieście. Jest to bogato zdobiona barokowa fontanna, autorstwa Johanna Friedricha Schmidta. Pośrodku umieszczony jest słup, który wieńczy posąg kobiety z Samary trzymajacej w ręce dzban. U jej stóp znajduje się herb, a na nim "Z", pochodzące od pierwszej litery nazwy miasta Zittau.
Kuźnia znajduje się po południowej stronie Domu Solnego, powstała w prostym barokowym stylu w 1713 r.
Cesarz Karol IV udzielił miastu Zittau prawa do gromadzenia soli. W ten sposób powstał w 1389 r. Dom Solny. Był podstawą olbrzymiej stajni, jednym z największych spichlerzy średniowieczych Niemiec. Dawniej nazywany jako magazyn soli. Na jego fundamentach w 1511 roku powstał trzypięktrowy buynek. W 1572 roku został rozszerzony na cztery a w 1739 r. na osiem pięter. Służył jako magazyn soli, stajnia, zbrojownia i spichlerz.
Gospoda "Pod złotą gwiazdą" to gospoda z bogatą tradycją. Skromna barokowa budowla powstała w 1771 r. Podczas wielkiego pożaru w czasach Wojny Siedmioletniej w 1757 r. zaczęła płonąć jako pierwsza budowla, a 23 lipca 1757 roku pożar zniszczył dwie trzecie miasta. W 1771 r. gospoda została odbudowana przez browarnika Christiana Eckarta.
Barokowa fontanna o dużym znaczeniu artystycznym została wybudowana przez Johanna Michaela Hoppenhaupta w 1708 r. na cześć Augusta II Mocnego, zwanego saksońskim Herkulesem. Piaskowcową fontanne tworzy ośmiokątna misa, w której środku wznosi się bogato zdobiona kolumna, z ornamentami, szyldami z napisami oraz wolutami. Na kolumnie dumnie stoi Herkules.
"Saski dwór" należy do najciekawszych budowli w Zittau. Ten barokowy dom powstał już w 1532 r., został przebudowany w 1749 r.
Do mieszkalny Nowe Miasto 23 to majestatyczny wczesnobarokowy dom mieszczański z 1683 r. Jest wystawnym narożnikowym domem z bogatą fasadą i pięknym barokowym portalem. Należał do burmistrza miasta Zittau Johanna Jacoba von Hartiga.
Fontanna Łabędzia znajduje się w górnej części Nowego Miasta, została zbudowana w 1710 r. przez rzeźbiarza Johanna Gottloba Andersa i Gottfrieda Jächa. Z piaskowcowej fontanny "wyrasta" bogato zdobiona ok 2,5 metrowa góra muszli. Na niej siedzi łabędź, a z jego dzioba płynie woda. Fontannę wybudowano dla uczczenia łabędzi, królów ptactwa wodnego. Jest uważana za wyraz dostojności, pokoju oraz roztropnego ducha.
Targi tygodniowe i roczne sięgają, aż do czasów cesarza Karola Karla IV. Pierwsze wzmianki na ich temat pochodzą z 1361 r. Król Wacław przyznał w 1408 r. Zittau dzień targowy. Dzięki czemu, w każdą sobotę można było organizować wolny targ mięsny, a w każdą niedzielę wolny targ chlebowy. Targ mięsny jest to pasaż ze sklepami pod kolumnadą. Obecną postać uzyskał w 1838 r., to jeden z ostatnich zachowanych targów tego rodzaju.
Reprezentacyjny budynek służący do szkolenia wykwalifikowanego personelu wtedy ekonomicznie dominującego przemysłu włókienniczego oddano do użytku jako "Wyższą Szkołę Tkacką" w 1898 r. W latach 1914-1916 powstała nowa część wzdłuż dzisiejszej ulicy Hochwaldstraße. Obecnie z budynku korzysta założona w 1921 r. Wyższa Szkoła "Hochschule Zittau/Görlitz"
Szpital z kilkoma budynkami gospodarczymi na byłym czeskim przedmieściu istniał już w 1303 r.
Historia Kościoła sięga czasów cesarza Karola IV, który zlecił wybudowanie tu w połowie XIV wieku gotyckiego salowego Kościoła. Niestety podczas wojen husyckich został zniszczony, odnowiono go dopiero w 1464 r. Zachowane części ołtarza oraz ambony pochodzą z 1680 roku, a empora z 1617 r.
W 1868 r. Zittau stało się miastem garnizonowym. Burmistrz Haberkorn zainicjował budowę dużych koszar. Kierownictwo nad budową przejął architekt miejski Emil Trummler. Budynek o długości ok. 120 m stwarza wrażenie neogotyckiego palacu. Po klęsce Niemiec w 1918 r. garnizon rozwiązano, a Zittau stracił ststus miasta garnizonowego. Koszary mandawskie stały się domem dla osób bezdomnych i reemigrantów. Obecnie olbrzymia budowla czeka na niezbędną rekonstrukcję i nowe wykorzystanie.