Zupełnie inaczej. Reformacja na Łużycach Górnych

Imponująca wystawa organizowana w sezonie lato/jesień 2017 zwieńcza projekt „Oblicza reformacji na Łużycach Górnych, w Czechach i na Śląsku” realizowany w latach 2012–17 na obszarze kulturowym Górne Łużyce-Dolny Śląsk.

Jak mieszkańcy Żytawy przeżyli okres reformacji? W co wierzyli? Jak postrzegali świat? Liczne epitafia, które zachowały się w kościołach Żytawy, zawierają zaskakująco szczegółowe odpowiedzi na te pytania. Świeżo odrestaurowane tablice stanowią centralny punkt organizowanej w Żytawie dużej wystawy poświęconej reformacji na Łużycach Górnych. Oprócz dwóch zasłon wielkopostnych z 1472 roku i 1573 roku zaprezentowane epitafia należą do najważniejszych żytawskich skarbów dziedzictwa kulturowego, które mogą poszczycić się rangą międzynarodową.

Zbiór epitafiów
Szczególną wartością Żytawy jest nadzwyczaj bogaty, świeżo odrestaurowany zbiór epitafiów z XVI i XVII wieku. Epitafia były wykonywane na zlecenie osób indywidualnych i rodzin, aby zachować pamięć o nich dla przyszłych pokoleń. Tablice o wysokich walorach artystycznych składają się z inskrypcji i obrazu, który często przedstawia samą rodzinę. Epitafia umożliwiają wgląd w niesamowity świat okresu reformacji, w intymny i poruszający sposób przybliżają kwestie wiary i nadziei, losów i potrzeb ówczesnych ludzi. Podczas gdy w innych miastach nie przetrwały żadne lub zachowało się jedynie kilka zabytków tego rodzaju, w Żytawie do dnia dzisiejszego podziwiać można ponad 80 epitafiów. Cenny zbiór epitafiów udostępniono w odrestaurowanym z tej okazji żytawskim kościele klasztornym franciszkanów pw. św. św. Piotra i Pawła.

Bogata i fascynująca historia
Te wybitne dzieła sztuki stanowią inscenizacje niezwykłych historii z okresu reformacji na Łużycach Górnych. Podczas gdy większość miast stosunkowo wcześnie przyłączyła się do nurtu reformacji, w ich bezpośrednim sąsiedztwie w dalszym ciągu istniały klasztory katolickie (Marienthal, Marienstern). Miasta w tym regionie były ze sobą ściśle powiązane pod względem gospodarczym. Kolejnym elementem spójnym był wystrój kościołów na wysokim poziomie artystycznym. Następnie do Łużyc Górnych przybyli wygnańcy religijni z Czech oraz bracia morawscy, którzy jeszcze bardziej ubarwili krajobraz wyznaniowy tych terenów. Z dzisiejszej perspektywy zaskakiwać może fakt, że po reformacji w Żytawie jeszcze do późnych lat XVII wieku korzystano z wielkiej średniowiecznej zasłony wielkopostnej, co zgodnie z twierdzeniami Lutra było całkowicie niedopuszczalne, a w 1573 roku zlecono nawet wykonanie kolejnej. Świadczy to o wyjątkowej historii okresu reformacji w tym regionie.
Wystawa unikatowych dzieł sztuki w pięknym dwunawowym kościele będzie najważniejszym wydarzeniem kulturalnym 2017 roku na Łużycach Górnych.